MS-DOS KOMUTLARI DIŞ KOMUTLAR
MS-DOS KOMUTLARI DIŞ KOMUTLAR B. DIŞ KOMUTLAR
Bilgisayarda dosyalar halinde bulunması gereken komutlardır. Kullanılacak
komuta ait dosyanın çalışılan sürücüdeki disk veya diskette bulunması gerekmektedir.
Aksi taktirde komut ile ilgili çalışma gerçekleştirilemez.
FORMAT
Yeni alınan disk veya disketi kullanılır hale getirmenin yanı sıra dolu olan bir
disk veya diskete uygulandığında içindeki tüm bilgileri siler, disk veya disketteki
bozuk olan sektörleri düzeltir (düzelebilecek durumda olanları), virüslü olan
disk veya disketteki virüsleri temizlemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> FORMAT A: (a disketini kullanılır hale getirir)
format parametrelerİ
/s : Disk veya diskete bilgisayarı açmayı sağlayan sistem dosyalarının yüklenmesini
sağlar.
ÖRNEK
c:> format a:/s
/q : Disk veya disketin hızlı bir şekilde formatlanmasını sağlar. Q parametresi
ile Formatlanan disk(ette) in bozuk olan sektörleri düzeltilmez.
ÖRNEK
c:> format a:/q
/v: : Disk veya diskete formatlama sırasında isim vermeyi sağlar. Verilecek isim
11 karakteri aşmamalıdır.
ÖRNEK
c:> format a:/v:ÇALIŞMA
/F: : Formatlanacak DD bir disketin kapasitesini tanımlamayı sağlar.
ÖRNEK
C:> FORMAT A:/F:720
/u : Disketi kurtarılmayacak şekilde formatlamayı sağlar.
ÖRNEK
C:> FORMAT A:/U
Gerektiğinde birden fazla parametre aynı komut satırında tanımlanabilir.
ÖRNEK
C:> FORMAT A:/S/VERS/F:720/Q/u
UNFORMAT
Yanlışlıkla formatlanmış bir disk veya disketi eski haline getirmeyi sağlar.
U parametresi ile formatlanmış kayıt ortamı UNFORMAT ile kurtarılamaz.
ÖRNEK
C:> UNFORMAT A:
LABEL
Disk veya disketin ismini değiştirmeyi sağlar. Verilecek isim 11 karakteri
aşmamalıdır.
ÖRNEK
C:> LABEL EİTİM
DISKCOPY
Diskcopy işlemi aynı kapasitedeki 2 disket arasında gerçekleşir. Kaynak
(A) disketteki tüm dosyalar, hedef (B) diskete kopyalanmadan önce hedef
disket formatlanır. İşlem bittikten sonra her iki disket içindeki dosyaların
aynı olduğu görülür. İşlem sırasında disket isterken karşılaşılan mesajlar;
SOURCE :
Kaynak disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye kaynak disket takılır.
TARGET :
Hedef disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye hedef disket takılır.
ÖRNEK
C:> DISKcOPY A: B:
MEM
Bilgisayarın hafızası (MEMORY) ile ilgili bilgilerin görüntülenmesini sağlar.
ÖRNEK
C:> MEM
ATTRIB
Dosyalara özellik vermeyi veya iptal etmeyi sağlar. Özellikler,
(+) işaretinin ardından özelliğin baş harfinin yazılması ile verilir,
(-) işaretinin ardından yine özelliğin baş harfinin yazılması ile iptal edilir
Özellikler şunlardır
ÖZELLİİN ADI VERİLMESİ İPTALİ
1. READ ONLY (Okunabilir) +R -R
2. HIDDEN (Gizli) +H -H
3. SYSTEM (Sistem) +s -s
4. ARCHIVE (Arşiv) +a -a
ÖRNEK
1. C:> ATTRIB (Tüm dosyalardaki özellikleri görüntüler)
2. C:> ATTRIB +H EKM.TXT
C:> ATTRIB -H EKM.TXT
3. C:> ATTRIB +H,+R EKM.TXT
C:> ATTRIB -H,-R EKM.TXT
TREE
Dizinleri, altdizinleri ve dosyaları ağaç yapısında görüntülemeyi sağlar.
/f : Dizin ve altdizin içindeki dosyaları ağaç yapısında görüntüler.
ÖRNEK
C:> TREE (Sadece dizinleri ve altdizinleri ağaç yapısında görüntüler)
C:> TREE/F (Dizin ve altdizinleri içlerindeki dosyalarla beraber görüntüler)
MOVE
1. Dosya veya dosyaları belirtilen ortamlara taşımayı sağlar. İşlem bittikten
sonra tanımlanan dosyaların kaynak ortamdan silindiği ve hedef ortama
aktarıldığı görülür. Copy komutunda olduğu gibi move komutunda da "NERDEN"
ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.
MOVE NERDEN NEREYE
ÖRNEK
C:> MOVE A:EKM.TXT C:SINIF
2. Dizinlerin isimlerini değiştirmeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> MOVE SINIF DERS
MORE
/P parametresi olmayan komutlar için sayfa sayfa döküm almayı sağlar.
MORE PARAMETRELERİ
Sayfa sayfa döküm almayı sağlar.
ÖRNEK
1. C:> TREE | MORE
2. C:> ATTRIB | MORE
< : Dosya içersine yazılmış uzun metinlerin sayfa sayfa alınmasını sağlar.
ÖRNEK
C:> MORE < EKM.TXT
SYS
Disk ve veya disket içersine sadece bilgisayarı açmaya yarayan sistem
dosyalarını yüklemeyi sağlar. Yapılan işlemden kayıt ortamındaki diğer
dosyalar etkilenmez.
ÖRNEK
C:> SYS A: B:
DELTREE
Dizinleri içlerindeki altdizinler ve dosyalarla beraber silmeyi sağlar.
Komut satırına ROOT a bağlı olan dizin adı yazılır.
/Y : Onay almadan silme işleminin doğrudan gerçekleştirilmesini sağlar.
ÖRNEK
1. C:> DELTREE DENEME
2. C:> DELTREE/Y DENEME
XCOPY
Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber belirtilen ortamlara
kopyalamayı sağlar.
XCOPY PARAMETRELERİ
/S : Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber kopyalamayı sağlar.
/E : İçi boş olan dizinleri kopyalamayı sağlar.
ÖRNEK
C:> XCOPY DOS*.* A:DOS/S/E
UNDELETE
Del komutu ile silinen dosyaları kurtarmayı sağlar. Silinen dosyaların
ilk karakterlerinin yerine (?) görülür. Buraya dosyanın ilk karakteri
yazılarak kurtarılması sağlanır.
UNDELETE PARAMETRELERİ
/LIST : Kurtarılacak veya kurtarılamayacak dosyaların listesini görüntüler
Kurtarılamayacak olan dosyalarının yanında (**) görülür.
/ALL : Silinmiş dosyaların bilgisayar tarafından kurtarılmasını sağlar
Kurtarılan dosyaların ilk karakterinin yerinde (#) görülür
ÖRNEK
1. C:> UNDELETE/LIST
2. c:> UNDELETE/ALL
3. C:> UNDELETE EKM.TXT
DOSKEY
Komut satırına yazılan tanımlamaları belleğe yükleyerek tekrar kullanma olanağı
sağlar. Bilgiler bellekte bilgisayar açık kaldığı süre içinde saklanır.
Bilgisayar kapandığı andan itibaren tüm bilgiler silinir. Doskey komutunu
bilgisayara yüklemek için komut satırına DOSKEY yazılarak enter tuşuna basılır.
ÖRNEK
C:> DOSKEY
FONKSİYON TUŞLARI
F1 : Bellekteki en son tanımlamayı karakter karakter komut satırına yazmayı
sağlar.
F3 : Bellekteki en son tanımlamayı olduğu gibi komut satırına yazmayı sağlar.
F7 : Bellekteki tüm tanımlamaların listesini görüntülemeyi sağlar. Alt+F7
tuşlarına basıldığında bellekteki tüm tanımlamalar silinir.
F9 : Bellekteki istenilen komuta ait satır numarasını yazmak koşuluyla komutun
prompt satırına yazdırılmasını sağlar. LINE NUMBER satırına komutun satır
numarası yazılır.
BACKUP
Harddisk teki dosyaları diskete yedeklemeyi sağlar. Yedekleme sırasında
bilgisayar her diskete bir numara verir.
/S : dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber yedekler.
ÖRNEK
1. C:> BACKUP C:WINDOWS*.* A:
2. C:> BACKUP C:WINDOWS A:/S
RESTORE
Backup ile diskete yedeklenmiş dosyaları harddisk e geri yüklemeyi sağlar.
ÖRNEK
1. C:> RESTORE A: C:
2. C:> RESTORE A: C:/S
ARJ
Dosyaları sıkıştırmak veya sıkıştırılan dosyaları açmayı sağlar.
Sıkıştırılan dosyalar tek bir dosya haline gelir. Ayrıca dosyalar
döküm alındığında görülürler.
ARJ PARAMETRELERİ
X : Dosya açmayı sağlar.
A : Dosya sıkıştırmayı sağlar.
-V1440 (720) : 3.5 HD veya 3.5 DD standardına göre dosyayı sıkıştırır
yada açmayı sağlar. Bu parametre kullanıldığında dosya uzantıları
ARJ,A01, A02 ve bunun gibidir.
R : Bulunulan ortamdaki dırectory lerin sıkıştırılıp açılmasını sağlar.
Ms-Dos Komutları (İç Komutlar)
3. MS-DOS KOMUTLARI
Ms dos komutları 2 ye ayrılır.
A. İç Komutlar B. Dış Komutlar
A. İÇ KOMUTLAR
COMMAND.COM dosyası tarafından belleğe yüklenerek çalıştırılan komutlardır.
CLS
Ekranı temizlemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> CLS
VER
Ms dos un versiyonunu görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> VER
VOL
Disk veya disketin etiketini ve seri numarasını görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> VOL
DATE
Bilgisayarın sistem tarihini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> DATE
TIME
Bilgisayarın sistem saatini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> TIME
PROMPT
Komut satırı uyarısını değiştirmeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> PROMPT (sürücüyü ilkel prompt a dönüştürür.)
C:> (ilkel prompt)
PROMPT PARAMETRELERİ
$P : Aktif sürücüyü ve dizini görüntüler.
$G : > işaretini görüntüler.
Görüntüsü değiştirilen prompt u eski haline getirmek için ;
C:> PROMPT $P$G tanımlaması yazılır.
DIR
Disk veya disket üzerindeki dosyaları listelemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> DIR
DIR PARAMETRELERİ
/P : Dosyaları sayfa sayfa listeler. C:> DIR/P
/W : Dosyaları yan yana listeler. C:> DIR/W
/A:H : Gizli dosyaları listeler. C:> DIR/A:H
JOKER KARAKTERLER (? , *)
Bilinmeyen bir isim veya uzantı yerine kullanılan joker karakteridir.
ÖRNEK
C:> DIR *.EXE (Uzantısı EXE olan dosyaları listeler.)
C:> DIR EKM.* (Adı EKM olan dosyaları listeler.)
? : Bilinmeyen bir karakter yerine kullanılan jokerdir.
ÖRNEK
C:> DIR A??S.EXE (İlk harfi A , 4.harfi S olan , EXE uzantılı dosyaları listeler.)
COPY CON
Dosya oluşturmayı sağlar. Dosya bir isim ve bir uzantıdan oluşur.
Dosyaya verilecek isim max 8 , uzantı ise max 3 karakterden oluşmalıdır
Dosya içine bilgiler yazıldıktan sonra F6 veya CTRL+Z tuşlarına basılarak
verilen dosya ismi içine kaydedilir.
ÖRNEK
C:> COPY CON EKM.TXT
EKM EİTİM KOORDİNASYON MESLEK KURSU
F6 veya CTRL + Z tuşlarına basılır.
TYPE
Dosya içeriğini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:> TYPE EKM.TXT
REN
Dosya adının veya uzantısının değiştirilmesini sağlar. Önce dosyanın
eski adı uzantısı ve yeni adı uzantısı yazılır.
ÖRNEK
C:> REN EKM.TXT YKM.DAT
MD
Dizin oluşturmayı sağlar. Dizinler max 8 karakterlik isimlerden meydana gelir
Uzantıları yoktur. Dizinler DIR komutu kullanıldığında ekranda
< DIR > ifadesiyle görülür. Dizin yapısı 3e ayrılır.
1. ROOT DIRECTORY (Ana dizin)
2. DIRECTORY (Dizin)
3. SUBDIRECTORY (Alt dizin)
1. ROOT DIRECTORY
Bilgisayarın ana dizinidir. Kullanılan sürücüyü tanımlar
(a: , b: , c:). Kullanıcı root directory yaratamaz ve silemez.
A:> B:> C:>
2. DIRECTORY
ROOT directory altında oluşturulan dizinlerdir.
ÖRNEK
C:> MD EKM
DIR komutu kullanıldığında dizinin ekrandaki görüntüsü
EKM < DIR > şeklindedir.
3. SUBDIRECTORY
DIRECTORY lerin altında oluşturulan dizinlerdir. Alt dizinler
root directory de iken sadece DIR komutunun yazılması ile ekranda
görülmezler.
ÖRNEK
C:> MD EKM DENEME
Oluşturulan dizini görmek için ;
C:> DIR EKM yazılır.
CD
Dizin değiştirmeyi sağlar. Herhangi bir dizin içersinde işlem yapabilmek
için o dizin içersine girilmesi gerekir.
ÖRNEK
1. C:> CD EKM
C:EKM> DIR
2. C:> CD EKM
C:EKM> MD DENEME (MD komutunda, SUBDIRECTOY konusunda oluşturulan dizinler
yan örnekteki yöntem ile de oluşturulur)
Girilen bir dizinden işlem bittikten sonra çıkmak gerekir
Dizinlerden çıkış 2 ye ayrılır.
1. CD.. : Aktif olan dizinden bir önceki dizine çıkışı sağlar.
ÖRNEK
A. C:EKM> CD..
C:>
B. C:EKMDENEME> CD..
C:EKM>
2. CD : İç içe girilmiş dizinlerden bir seferde köke (ROOT) çıkmayı
sağlar.
ÖRNEK
C:EKMDENEME> CD
C:>
RD
Dizinleri silmeyi sağlar. Dizin silerken dikkat edilecek noktalar şunlardır.
1. Dizin içinde hiçbir dosya veya altdizin olmamalıdır. Eğer varsa öncelikle alt
dizinler veya dosyalar silinmelidir.
2. Silinecek dizin içinde bulunulmaması gerekir. Eğer silinecek dizin içinde
bulunuluyorsa , önce o dizinin bir önündeki dizine çıkılmalıdır.
ÖRNEK
C:> RD EKM
COPY
Dosya veya dosyaları belirtilen ortama kopyalamayı sağlar. Kopyalama
yaparken "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.
COPY NERDEN NEREYE
NERDEN SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR
1. Dosyanın Bulunduğu Sürücünün Adı
2. Varsa Dosyanın Bulunduğu Dizin Adı
3. Dosya veya Dosyaların İsim Tanımı
NEREYE SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR
1. Dosyanın Kopyalanacağı Sürücünün Adı
2. Dosyanın Kopyalanacağı Varsa Dizin Adı
KOPYALAMA ÇEŞİTLERİ
1. AYNI ORTAM İÇİNDE KOPYALAMA (A: = A:)
(B: = B:)
(C: = C:)
ÖRNEK
HARDDISK teki EKM.TXT dosyasını yine HARDDISK teki DOS dizinine kopyalama.
C:> COPY C:EKM.TXT C:DOS
2. HARDDISK TEN DİSKETE KOPYALAMA (C: = A: - B:)
ÖRNEK
HARDDISK teki DOS dizini içinde bulunan EKM.TXT dosyasını
A disketinin root una kopyalama.
C:> COPY C:DOSEKM.TXT A:
3. DİSKET TEN HARDDISK E KOPYALAMA (A: - B: = C:)
ÖRNEK
B sürücüsündeki DOS dizini içinde bulunan EKM.TXT dosyasını
HARDDISKteki AKM dizinine kopyalama.
C:> COPY B:DOSEKM.TXT C:AKM
4. DİSKET TEN DİSKET E KOPYALAMA (A: = B:)
ÖRNEK
A sürücüsündeki EKM.TXT dosyasını B disketinin root una kopyalama.
C:> COPY A:EKM.TXT B:
DEL
Dosya veya dosyaları silmeyi sağlar.
ÖRNEK
1. C:> DEL EKM.TXT (EKM dosyasını siler)
2. C:> DEL *.* (Tüm dosyaları siler)
3. C:> DEL *.EXE (EXE uzantılı dosyaları siler
